Kerstspelen – de historie
Kerstspelen zijn van laatmiddeleeuwse oorsprong en werden in heel Europa vanaf de 12e eeuw als toneelspel vertoond: het Paradijsspel, in de eerste week van de advent, het Herdersspel met Kerstmis en het Driekoningenspel op de dag van Driekoningen. De meeste van deze spelen zijn echter verloren gegaan of werden zodanig gewijzigd dat zij niet meer in de oorspronkelijke vorm bewaard zijn gebleven. Een uitzondering hierop vormen de Kerstspelen uit Oberufer.
Oberufer
Oberufer is gelegen op een eiland in de Donau in het grensgebied van Hongarije en Oostenrijk. De bevolking bestond daar sinds de 16e eeuw uit voornamelijk Duitse boeren-immigranten. Zij spraken een andere taal dan de mensen uit de omgeving en hadden ook een andere cultuur. Zij wensten hun eigen gebruiken en gewoonten te handhaven. Zo voerden zij jaarlijks in de kersttijd dezelfde oude spelen op. De bedoeling was om belangrijke verhalen uit het oude en nieuwe testament beleefbaar en invoelbaar te maken voor de mensen uit het dorp door ze op te voeren als toneelstuk. Jaar in jaar uit werden de teksten en de speelwijze van generatie op generatie mondeling overgedragen. Zo was het gebruikelijk dat in het dorp er iemand was die de een of meerdere stukken uit het hoofd kende, het als het ware kon dromen. Veelal de waard van de herberg.
Deze mondeling overgeleverde traditie wisten zij tot midden in de 19e eeuw voort te zetten. Door het eeuwenlange culturele isolement, gevrijwaard van moderniseringen, zijn deze volkse middeleeuwse spelen uit Oberufer authentiek te noemen.
Karl Julius Schröer, een Duitse onderzoeker van taal en dialecten heeft rond 1860 de spelen kunnen noteren. De oorspronkelijke taal in dichtvorm is daardoor bewaard gebleven. Een leerling en vriend van Schröer, Rudolf Steiner, heeft de spelen later weer geschikt gemaakt voor opvoering. Rudolf Steiner is de grondlegger van de Antroposofie, de geesteswetenschap waarop de biologisch-dynamische landbouw is gebaseerd.
De spelen waren zo oud maar toch zo passend in de actualiteit. De teksten werden op schrift gesteld en Steiner spoorde iedere groep binnen de antroposofie aan om deze spelen te omarmen en jaarlijks met elkaar uit te voeren. Veel vrije scholen en andere antroposofische organisaties voeren sinds jaar en dag de Kerstspelen op.
En zo vond deze oeroude traditie zeventig jaar geleden ook zijn weg naar Warmonderhof.